"Passé recomposé" of...
het opzet van deze website

Sinds mei 2010 wil Retroscoop op geregelde basis een welgemeende en respectvolle ode brengen aan al het sierlijke, elegante, decoratieve of maatschappelijk relevante erfgoed uit ca. 1900-1970. Dit ongeacht of het nu gaat om roerend of onroerend, agrarisch, industrieel, artistiek... erfgoed. De kernboodschap hierbij is dus: geef die thans vaak vergeten hoogvliegers uit het verleden een nieuwe toekomst. 

"Wijsheid begint met verwondering", aldus Socrates. Met erfgoed bezig zijn is niet alleen voortdurend geconfronteerd worden met onze eigen sterfelijkheid. Wie met open vizier achterom kijkt, kan maar met groeiende verbazing de ontzaglijke rijkdom van de culturele erfenis uit die periode vaststellen. Die rijke kern vrijwaren voor de ondankbare vergeetachtigheid of onverschilligheid van een door "vooruitgang" geobsedeerde maatschappij is een hele verantwoordelijkheid, die wij heel au sérieux nemen. Want niets is zo continu als de verandering...

De voorkeur op deze website gaat daarbij uit naar onderwerpen waarover nog maar weinig of zelfs geen noemenswaardig onderzoek gebeurde. Vaak onderwerpen waarbij klassiek archiefonderzoek te kort schiet en alternatieve zoekstrategieën zich opdringen. Als zodanig zien wij dit werk als heel complementair aan het traditioneel historisch onderzoek.

Vaak -maar niet noodzakelijk- zal de klemtoon daarbij liggen op relicten met een esthetische meerwaarde. Het eerste Retroscoop-axioma zou dan ook kunnen luiden: "Functionaliteit zonder sensualiteit kan nimmer naar Architectuur met een grote A of Vormgeving met een grote V leiden". Iets wat helaas door veel betrokkenen vergeten of -erger nog- hautain wordt weggewimpeld.

Het online gebeuren, de interactie met bezoekers, ze laten beiden toe om voortdurend aan de artikels verder te werken. De artikels op Retroscoop zijn dan ook nooit echt helemaal af. Bij iedere ingrijpende wijziging zal hierover steeds bericht worden op deze startpagina.

Voor het raadplegen van de artikels, druk op de gele rubriekknoppen links. Om de tekstkolom te verbreden en de letters groter te maken, druk op de Ctrl-knop en draai tegelijkertijd met het wieltje van de muis in de gewenste richting. 

Erfgoed verzamelen moet zo rond mijn 17de begonnen zijn, maar nam pas echt een hoge vlucht van zodra ik ca. 1992 naar Brussel verhuisde. Behalve het fameuze Vossenplein zitten ook een aantal tweedehands boeken- en platenwinkels daar voor heel wat tussen. Later opende ook het internet natuurlijk heel wat schatkamers en zolders van verkopers uit verschillende continenten. De achtergrond van al dat erfgoed is iets dat me uitermate boeit, en vaak de rode draad vormt doorheen wat op deze website gepubliceerd wordt.

Deze website is opgedragen aan mijn ouders, Denise Toussaint (1927-2013) en Alfons Vanhees (°1925). Want behalve mij een leven en de voornaam Benoit te hebben geschonken, hebben ze natuurlijk ook een essentiële invloed gehad op wie ik vandaag de dag ben. Zoals door constant mijn nieuws- en weetgierigheid op allerlei manieren aan te moedigen, te prikkelen en stimuleren. De juiste "retro-genen" deden de rest...

Moge de nu volgende esthetische verwennerij zoveel mogelijk verbaasde ogen en zo nu en dan ook tevreden oren veroorzaken...

Benoit Vanhees

Nieuwste artikels en aanvullingen
a) Nieuwste artikels 
Toestellen IRHA: Cat. 1.P.b en 1.P.c: Statief- en Handmixers

Wie al eens een kijkje wil gaan nemen naar de voor 1960 in België geproduceerde handmixers kan alvast eens gaan grasduinen in deze nieuwe rubriek. (tot hiertoe werden nog geen Belgische statiefmixers geïdentificeerd)

Opgelet... Er wordt dezer dagen wel nog volop verder gewerkt aan de fiches van andere Europese landen en aan die van Amerikaanse modellen, zowel wat betreft de "stand mixers" als de "hand" of "portable mixers".

Retroscoop is overigens nog steeds op zoek naar een ACEC Mixoup in de hierboven afgebeelde verpakkingsdoos. Elk zinnig voorstel tot verkoop zal zeker in overweging worden genomen. U kan ons rechtstreeks contacteren via VanheesBenoit@hotmail.com

b) Aanvullingen
Transport: "Uitzonderlijk vervoer" Kinderwagens

Toevoeging van extra beeldmateriaal van de grote kinderwagenfabriek Torck in Deinze. Het gaat om detailopnames van een illustratie van de uitgebreide fabriekssite, alsook van enkele foto´s van de binnenkant van de ateliers. Dit beeldmateriaal dateert uit 1930, en werd in dat jaar in een soort publi-reportage van 7 blz. gebruikt.

Toestellen: handmixers

In wijzerzin, de Kalorik Mixette, de Elaul Batteur
en de ietsjes andere Conex Mix Quirl

(Voorlopige) afwerking van de fiches van het Duitse Conex en van het Franse Elaul. De Batteur BT 40 van Elaul lijkt overigens als twee druppels op de Kalorik Mixette. Beide toestellen werden ook in een ivoorkleurige en lichtblauwe uitvoering op de markt gebracht. Het is op dit moment evenwel niet geweten welke firma als eerste afkwam met dit best wel fraaie ontwerp.

Trouwens, ook het motorblok van de Conex Mix Quirl leek wel wat op deze twee handmixers, al had de Duitse bijdrage een toch iets ander, ronder handvat, met een snelheidsregeling in de zijkant daarvan.

Het Franse Moulinex kwam ca. 1959 eveneens met een toestel aandragen dat in dit rijtje paste, de "Batteur Eléctrique. Het was wel, typisch Moulinex in goedkopere materialen gemaakt, en mikte op een minder kapitaalkrachtig publiek. Zo waren de opzetstukken hoofdzakelijk in kunststof, niet in een roestvrij metaal.

Een fraai verzamelstuk is de (West-)Duitse Favorit staafmixer, een staafmixer met een kogelvormig motorblok. Bij het grondig doornemen van al het verzameld beeldmateriaal bleken (minstens) een 3-tal versies te hebben bestaan, die ondertussen ook in de IRHA besproken werden.

c) Gepland artikel

Indien er nog genoeg tijd overschiet voor Retroscoop willen we hier al een begin maken met de identificatie van de naoorlogse toestellen tot 1960 van Nestor Martin.

De firma, die een flink stuk in de 19de eeuw teruggaat, bracht een wel zéér uitgebreid gamma aan stoven, fornuizen, komforen, een paar strijkijzers, kolenbakken enz. uit, los van andere metaalwerken, zoals de productie van complexe grafkruisen. Dat zou wellicht een twee- of driedelig naslagwerk vereisen. Maar wellicht kunnen wel al de huishoudtoestellen in de periode 1945-1960 op de markt gebracht al deels worden in kaart gebracht.

De Retroscoop-collectie werd in het kader van dit artikel alvast uitgebreid met enkele interessante en zeldzame fotootjes uit de 1940´s van de fabriek van St. Agatha Berchem, waarover later meer...

Aankondigingen, vragen en zoekertjes

Het productengamma van Moulin-Légumes in 1954
In 1957 kreeg deze Franse firma de naam waarmee ze bekender werd, nl. Moulinex

Erfgoedorganisaties die een geplande activiteit graag extra ruchtbaarheid willen geven, kunnen steeds een tekstje en begeleidende illustratie van bv. de affiche, de flyer, brochure, voorflap enz. toesturen: info@retroscoop.com.

Van onze kant zullen we deze subrubriek gebruiken om bv. pas ontdekte retro-websites enz. kenbaar te maken.

Teletijdmachine...

zie meer over de Byrrh-site hier op Retroscoop

Zoals ondertussen bekend, valt naar alle waarschijnlijkheid dit jaar het doek over Retroscoop (augustus ? september ?). Normaal gezien zou dit al vorig jaar zijn gebeurd, maar door een gelukkig toeval kon daar alvast toch nog één jaar extra aan toegevoegd worden. Er is nog een waterkansje dat het nog eens een jaar langer zou kunnen duren, maar meer dan een waterkansje is dit heel zeker niet.

Gelukkig betekent dit niet dat de bestaande artikels dan verloren gaan. Er is namelijk zoiets als de Internet Archives, waarop alle (?) websites die ooit bestonden systematisch op worden gearchiveerd.

Wie Retroscoop vanaf dan terug wil vinden, kan gewoon via deze link zijn of haar vertrouwde website kunnen blijven bezoeken. Let wel, het kan eventjes duren eer heel de website opgeladen is. Maar eens dit het geval is, kan men net zoals nu naar de verschillende artikels doorklikken via de gele "onderwerp-knoppen" hier links. Wel kan er vanaf dan uiteraard niets meer gewijzigd worden aan hetgeen gearchiveerd werd.

De Gloster Meteors op de achtergrond waren natuurlijk snel geïdentificeerd... Maar welk was toch het mysterieuze toestel op de voorgrond...? Na toch wat naspeuringen bleek het om een Fokker S 13 Universal Trainer te gaan, waarvan slechts een deel bewaard bleef...

Helaas is de IT structuur van Retroscoop in 2010 in html opgesteld, en is het niet mogelijk om heel de inhoud in één vlotte "export" naar een nieuwe plek over te hevelen. Dat hier het licht uitgedoofd zal worden... Niettemin is het niet uitgesloten dat er toch nog de één of andere opvolger van Retroscoop zal komen. Dat is iets dat momenteel nog onderzocht wordt.

Er is zeker nog stof genoeg voor een paar jaar artikels schrijven, maar nieuwe websites groeien natuurlijk niet aan de bomen. Het veronderstelt een zeker budget, dat er momenteel (nog ?) niet is. Als totale leek in die materie kunnen we zelfs niet eens bepalen over welk budget we dan spreken. Of een zelf gebouwde website voldoende mogelijkheden kan aanbieden, moet eveneens in een later stadium bekeken worden. En ook die piste zal wellicht beroep moeten doen op de expertise, goodwill en mogelijkheden qua tijd van anderen.

Nemen we even aan dat Retroscoop inderdaad dit jaar stopt. Wie op de hoogte wil blijven van zodra er een vervolgproject gelanceerd werd kan steeds zijn of haar e-mail adres doorsturen naar VanheesBenoit@hotmail.com.

Gezien de privacy-regels vragen we dan wel om ook expliciet aan te geven akkoord te gaan dat dit e-mail adres bewaard wordt. Weliswaar met als enig doel een mailinglijst te hebben voor het geval er effectief een vervolgproject voor Retroscoop in gebruik genomen wordt. De e-mail adressen zullen voor geen enkel andere doeleinde gebruikt worden, en ook niet overgemaakt worden aan wie dan ook. Wie zelf heel goed websites kan maken en ons daarbij wil helpen mag natuurlijk ook altijd iets laten weten.

Gespot... Erfgoed om ons heen

Zo nu en dan worden historische trams van stal gehaald, eventjes weer voor ritten ingezet. Dat was het geval voor deze tram 45 van de MIVB, hier op weg van het Zuidstation richting Klein Kasteeltje, einde mei 2021. Het gaat om een "model 5000" van de Leuvense Ateliers de la Dyle, een reeks die in 1935 in dienst trad. Uiteraard was de Wereldtentoonstelling die dat jaar nog maar eens in Brussel doorging daar niet vreemd aan.

De "serie 5000" bleef uiteindelijk tot in 1976 in dienst. Soms wordt zo´n "toeristentram ook wel ingezet van het Brussels trammuseum naar Tervuren, een heel aangename maar niet echt goedkope rit (20 Euro voor volwassenen, 15 Euro voor kinderen) Voor een gezinnetje met bv. drie al dan niet onstuimige kinderen is dat meteen toch al een behoorlijke som.

De "Serie 5000" werd overigens ook in 2013 als schaalmodel te koop aangeboden door de uitgeverij Atlas.

Contactgegevens

Voor alle aanvullingen of opmerkingen omtrent de inhoud, of waarom niet met een voorstel voor een artikel, contacteer ons via dit e-mail adres: 

info@retroscoop.com

Ook wie iets fout of onduidelijk opmerkt op deze website, laat het ons zeker weten.

We krijgen af en toe vragen omtrent het verkopen of het schenken van huishoudtoestellen of ander erfgoed aan Retroscoop. De algemene richtlijnen daarbij zijn

- ga steeds eerst na of er geen musea of heemkringen zijn die zich over zo´n toestellen willen ontfermen. Wij geven graag tips in dat verband
- blijken musea en heemkringen niet echt geïnteresseerd, en passen de toestellen in het collectieprofiel van Retroscoop, dan willen we zeker samen bekijken wat mogelijk is. Retroscoop beperkt de collectie sowieso tot huishoudtoestellen van voor 1960. Wij willen ons zeker ontfermen over toestellen die nooit op vuilnisbelten of in verbrandingsovens terecht zouden mogen komen... Dus... Contacteer ons zeker !

Het kleurenpallet van de Burroughs Ten Key
In feite waren de toetsen van het rechtse toestel ook wit
De donkere toetsen gingen samen met de grijsachtige
kap, die toen nog niet op dit "familieportet" stond

Een "mooitje" van Nestor Martin versierd met Art Nouveau
motieven. Noteer ook de sierlijke pootjes...

 
Een  fraaie Arthur Martin Type 380 en een Belgische variant
Zie de interessante online collectie van vnl. fifties elektrische vuurtjes... Goed, niet helemaal het juiste seizoen, maar gezien deze website mogelijk de volgende winter niet haalt, bij deze...

Copyright notice

You are free to: Share-copy and redistribute the Retroscoop articles in any medium or format
Adapt-remix, transform and build upon these articles under the following terms:

Attribution
- you must give appropriate credit and indicate if changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not in any way that suggests Retroscoop endorses you or your use
- since the articles are regularly updated, make sure to indicate at what date you have consulted the original Retroscoop articles

Share alike
- If you remix, transform or build upon the Retroscoop articles, you must distribute your contributions under the same copyright conditions as the original.
Non-commercial
- You are not allowed to use the Retroscoop articles for commercial purposes